Rozwój motoryczny dziecka w 1 roku życia
Mówiąc o rozwoju motorycznym dziecka w 1 roku życia, wspomina się najczęściej o rozwoju lokomocji, postawy, manipulacji – aby w konsekwencji u dziecka starszego (w wieku przedszkolnym) móc analizować poziom rozwoju motoryki dużej i małej.
Rozwój ruchów głowy w poszczególnych miesiącach
- Pierwszy miesiąc życia – odrywanie noska od maty i niskie unoszenie głowy
- Drugi miesiąc życia – unoszenie główki pod kątem 45 stopni
- Trzeci miesiąc życia – unoszenie główki pod kątem 90 stopni, utrzymywanie sztywnej główki przez ok. 1 minutę podczas pionowego trzymania dziecka
- Czwarty miesiąc życia – unoszenie głowy pod kątem 90 stopni, utrzymywanie sztywnej główki podczas pionowego trzymania dziecka
- Piąty miesiąc życia – unoszenie się dziecka na przedramionach, odwracanie główki w kierunku bodźca
- Szósty miesiąc życia – swobodne obracanie głowy w kierunku bodźca
Ćwiczenia
- Kładź dziecko często na brzuszku.
- Po ukończeniu przez dziecko 3 miesiąca mów do dziecka melodyjnym głosem „z góry”. Dopiero wtedy dziecko lokalizuje źródło dźwięku.
- Nad łóżeczkiem powieś czarno – białą karuzelkę, obrazkami skierowanymi w stronę buzi dziecka
Zestaw kontrastowych kart do stworzenia trzech, różnorodnych karuzelek nad łóżeczko dla niemowlęcia, kupisz w moim sklepie:
Umiejętność siedzenia
Umiejętność ta kształtuje się stopniowo, począwszy od trzeciego miesiąca życia i uzależniona jest od siły mięśni tułowia oraz zdolności utrzymywania głowy w pozycji pionowej.
Rozwój umiejętności siedzenia w poszczególnych miesiącach życia
- Piąty miesiąc życia – samodzielne siedzenie z podparciem
- Szósty miesiąc życia – samodzielne siedzenie bez podparcia trzymając się szczebelek
- Siódmy miesiąc życia – samodzielne siedzenie bez podparcia i zdolność wykonywania ruchów w pozycji siedzącej
- Ósmy miesiąc życia – samodzielne siadanie z pozycji leżącej (w dowolny sposób)
Pamiętaj!
Umiejętność samodzielnego siedzenia TO NIE TO SAMO co umiejętność samodzielnego siadania.
Technika samodzielnego siadania jest mocno zindywidualizowana i zależy od siły fizycznej i stopnia rozwoju określonych partii mięśni.
Pamiętaj o tym, aby nie sadzać dziecka okładając je poduszkami! Podane powyżej informacje służą jedynie celom informacyjnym!
Rozwój umiejętności stania
Rozwój mięśni nóg i tułowia pozwala dziecku na samodzielne stanie w siódmym lub ósmym miesiącu życia. 10 miesięczne dziecko powinno już pewnie stać, przytrzymując się podpory.
Rozwój umiejętności stania w poszczególnych miesiącach życia
- Czwarty miesiąc życia – dziecko podtrzymywane pod pachy opiera nóżki na podłodze i utrzymuje na nich ciężar ciała.
- Piąty miesiąc życia – dziecko doskonali umiejętność utrzymywania prosto sztywnych nóżek.
- Szósty miesiąc życia – podciągane za rączki przechodzi z leżenia do siedzenia lub z siedzenia do stania. W pozycji stojącej podejmuje próby samodzielnych kroczków.
- Siódmy miesiąc życia – dziecko samodzielnie stoi.
- Ósmy miesiąc życia – pierwsze próby samodzielnego wstawania trzymając się podpory.
- Dziewiąty miesiąc życia – dziecko doskonali umiejętność wstawania.
- Dziesiąty miesiąc życia – dziecko dokonuje pierwszych prób podnoszenia się z klęku lub raczkowania.
- Ostatnim etapem poprzedzającym chodzenie jest przemieszczanie się przytrzymując się mebli.
Rozwój chodzenia w poszczególnych miesiącach
- Szósty miesiąc życia – pierwsze próby stawiania kroków podczas przytrzymywania pod pachy.
- Siódmy miesiąc życia – samodzielne stanie z podparciem oraz próby małych kroczków.
- Ósmy miesiąc życia – to doskonalenie sprawności zdobytych w 7 miesiącu życia.
- Dziewiąty miesiąc – stawianie kroczków z równoczesnym przytrzymywaniem się.
- Dziesiąty miesiąc życia – chodzenie z prowadzeniem za obie rączki.
- Jedenasty miesiąc – chodzenie z przesuwaniem przed sobą krzesła.
- Pomiędzy 12 a 14 miesiącem – samodzielne chodzenie
WAŻNE!
Chciałabym bardzo wyraźnie podkreślić, że opisane etapy nabywania umiejętności mogą się różnić pomiędzy różnymi dziećmi i jeśli czujesz wątpliwości – udaj się z dzieckiem do pediatry.
Chodzenie jest bowiem sprawnością, w nabywaniu której obserwujemy największe różnice czasowe u poszczególnych dzieci. Są dzieci które chodzą już w 10 miesiącu życia, a zdarzają się dzieci które osiągają tę umiejętność w czternastym miesiącu.
Jeśli jednak dziecko nie chodzi po przekroczeniu 15 miesiąca życia – jest to sygnał ostrzegawczy dla rodzica, wymagający konsultacji z pediatrą.
Chwytanie i manipulowanie
Umiejętność chwytania i manipulowania rozwija się od chwili przyjścia na świat. W chwili urodzenia się chwyt nie jest jeszcze umiejętnością dowolną – dziecko nie wie do czego służą ręce i nie używa ich jako narzędzia.
O rozwoju umiejętności chwytania mówimy w chwili gdy dziecko skończy czwarty miesiąc życia, a jego rozwój zależy bezpośrednio od rozwoju analizatora wzrokowego.
Przełomem w rozwoju jest piąty miesiąc życia, gdy dziecko uczy się wyciągać rączkę po zabawkę znajdującą się nad głową, a potem z boku. Gdy podajemy dziecku grzechotkę z góry – chwyta je obiema rączkami, a gdy podajemy ją z boku, dziecko chwyta je rączką bliższą zabawce.
Powoli pojawia się także umiejętność przekładania zabawki z ręki do ręki. od tego momentu dziecko doskonali umiejętność chwytania i manipulowania ręką.
Pamiętaj, że ciągle jest to ręka najbliższa, a nie wiodąca.
Wraz z rozwojem umiejętności chwytania zmienia się także jego rodzaj. Aby dziecko mogło doskonalić umiejętności chwytne, grafomotoryczne i manipulacyjne musi przejść i opanować poszczególne etapy rozwoju chwytu – od chwytania odruchowego, które występuje do 3 miesiąca życia do chwytania dowolnego.
Jest to proces automatyczny i może przebiegać różnie u każdego dziecka. w moim artykule „Porozmawiajmy o rozwoju i rodzajach chwytów u dzieci” opisałam poszczególne etapy rozwoju chwytu.
Odruchy
Odruchy z którymi dziecko przychodzi na świat możemy podzielić na dwie grupy: te które pozostają obecne w zachowaniu osób dorosłych (odruchy stałe) oraz odruchy, które zanikają w miarę właściwego rozwoju układu nerwowego.
Do odruchów stałych zaliczamy odruchy:
- ssania
- połykania
- odruch źrenicowy
- wydalanie moczu i kału
- mruganie
Odruchy typowe tylko dla noworodka/niemowlęcia:
- marszu automatycznego – przy zetknięciu stóp z podłożem dziecko wykonuje ruchy przypominające chodzenie. Odruch ten zanika w 2 miesiącu życia
- chwytny – to zdolność silnego zaciśnięcia dłoni wokół przedmiotu. Odruch ten zanika około 3-4 miesiąca życia.
- toniczno – szyjny – gdy noworodek lezy na wznak, a jego główkę przekręcimy w lewo, to lewa ręka dziecka prostuje się a prawa przykurcza (i na odwrót). Odruch ten zanika około 3-4 miesiąca życia
- Moro – to nagłe wyprostowanie rączek i nóżek przez dziecko oraz odgięcie główki ku tyłowi, a następnie powolny ruch ruch rak przypominający obejmowanie klatki piersiowej. Odruch Moro występuje na silny bodziec dźwiękowy lub czuciowy. Odruch ten zanika około 5 miesiąca życia.
UWAGA!
Utrzymywanie się odruchu Moro po ukończeniu przez dziecko 6 miesiąca życia wskazuje na nieprawidłowości rozwoju układu nerwowego.
- Babińskiego – jest to odruch bardzo ważny ze względu na diagnostyczność neurologiczną. Polega na charakterystycznym odgięciu do góry dużego palca u nogi podczas drażnienia podeszwy. Zanika około 6 miesiąca życia i zastępowany jest odruchem podeszwy charakterystycznym dla dorosłych – jest to zawijanie palców w stronę podeszwy stopy podczas drażnienia.
UWAGA!
Utrzymywanie się odruchu Babińskiego po ukończeniu 6 miesiąca życia świadczy o nieprawidłowym rozwoju centralnego układu nerwowego.
Jak bawić się z dzieckiem jakie zabawki kupić aby stymulować jego rozwój?
Podczas mojego spotkania live #CzasNaPogaduchy, pokazywałam różnorodne zabawki jakie możesz kupić aby stymulować rozwój dziecka. Zachęcam Cię do obejrzenia zapisu tego spotkania.
#CzasNaPogaduchy odc. 35 – Rozwój motoryczny dziecka w 1 roku życia from KreatywneWrota.pl on Vimeo.
#CzasNaPogaduchy to spotkanie podczas którego znajdziesz porcję wiedzy z zakresu terapii dziecka z problemami z nabywaniem i rozumieniem mowy.
Znajdziesz tu także sporo motywacji, pomysłów na ćwiczenia terapeutyczne, a także pogadamy sobie jak mama z mamą przy kawie i ciastku o wszystkim i niczym – bo nie samą terapią dziecka człowiek żyje.
Czasem się pośmiejemy, czasem poplotkujemy, pogadamy też o wodzie i pogodzie.
Podczas #CzasNaPogaduchy odpowiadam także na Wasze pytania, ale plotę również 3 po 3 co mi ślina na język przyniesie.
Jeśli masz ochotę być z nami na żywo podczas tych luźnych spotkań – zapraszam Cię w każdy czwartek o godzinie 10:00 na mój profil na Facebook.
Chcę Was motywować, chcę aby na Waszych ustach pojawił się uśmiech, chcę abyście się zrelaksowały i ze zdwojoną siłą ruszyły po spotkaniu do ćwiczeń terapeutycznych z Waszymi pociechami.