Nasze majowe Montessori część 1

Cechy dydaktycznych materiałów Montessori umożliwiają dziecku samodzielne działanie. Cały materiał jest ze sobą logicznie powiązany, stanowi integralną całość. Każda grupa pomocy jest podstawą do następnych bardziej skomplikowanych i abstrakcyjnych działań. Układ ten jest niezmienny w całym komplecie pomocy dydaktycznych od przedszkola aż do gimnazjum. Umożliwia to dziecku w każdej sytuacji powrót do etapu poprzedniego lub też pogłębianie wiedzy, za pomocą zestawu następnego w hierarchii.  Materiał dydaktyczny zastosowany w pedagogice montessoriańskiej jest najbardziej rozbudowanym zestawem pomocy dydaktycznych, przypisanym do jakiejkolwiek metody nauczania początkowego i wczesnoszkolnego. Został zaprojektowany przez samą Marię Montessori i jej uczniów. Wykorzystane są także elementy systemu Freoble’a i Sequine’a.

Materiał Montessori jest podzielony na: praktyczny, sensoryczny, językowy, matematyczny i kosmiczny.

Nim pokażę Wam nasz majowy materiał, napiszę jeszcze parę słów o materiałach Montessori, które u nas trochę się różnią od tego co powinno być w prawdziwym, że tak powiem „czystym” Montessori.

Materiał praktyczny – to Ćwiczenia Praktycznego Dnia. U nas nie różnią się niczym od reguł wyznaczonych przez Marię Montessori. Ćwiczenia praktycznego dnia polegają na wielokrotnym powtarzaniu czynności pozwalających na wykształcenie odpowiednich umiejętności do działania w życiu codziennym. Ważne jest by dziecko samo chciało działać w powtarzalny sposób i by sprawiało mu radość działanie powtarzane wiele razy. Pozwalają one dziecku spróbować zadań, które widzi jak dorośli wykonują codziennie. Aktywności te są nie tylko drogą do samodzielności dziecka, ale również do poznania zwyczajów kulturowych danego społeczeństwa, w którym dziecko się wychowuje.

Materiał sensoryczny –  sedno pedagogiki Montessori to kształcenie zmysłów i pomoce do tego celu. Służą one wszechstronnemu kształceniu zmysłów oraz pobudzaniu aktywności umysłowej. Są drogą wstępną do poznawania matematyki i języka. Przy pomocy tego materiału można ćwiczyć poszczególne funkcje u dziecka oraz wpływać na poprawę koncentracji. Pomoce sensoryczne mają na celu uwrażliwienie wszystkich zmysłów dziecka, poprzez które poznaje świat. Dzięki nim uczy się rozróżniać i klasyfikować wielkości, poznaje kolory, smaki, zapachy, faktury; sensorycznie poznaje figury i bryły geometryczne, doświadcza początków geometrii. Poznaje pojęcia i nazwy, dzięki którym może później opisywać świat. Pomoce te uczą również logiki i pozwalają doświadczyć uporządkowania.

Materiał Językowy – w materiale językowym Montessori dziecko zapoznaje się z literą zapamiętując ją zarówno wzrokowo, jak i motorycznie, a uczestnicząc w lekcji indywidualnej zapoznaje się z brzmieniem głoski, gdy nauczyciel wypowiada nazwę litery. Dziecko dokonuje kombinacji z literkami, uczy się je wyrażać i zaczyna czytać. Dodatkowo samogłoski są koloru czerwonego, a spółgłoski niebieskiego.

Jako, że jestem zdecydowaną przeciwniczką takiego wprowadzania dziecka w świat czytania i pisania od razu odrzuciłam ten typ ćwiczeń. Nasz materiał językowy obejmuje różnego typu ćwiczenia czytania zgodne z Metodą Symultaniczno-Sekwencyjną Jagody Cieszyńskiej. Nie dziwcie się więc gdy opisuję nasz materiał językowy i jest on zdecydowanie inny niż materiał Montessori. Uważam, że głoskowanie to największa krzywda jaką możemy zrobić dziecku, które uczy się czytać.

Materiał Matematyczny – są to pomoce z zakresu kształcenia matematycznego ułatwiają dziecku zrozumienia podstaw matematyki poprzez obiektywizację tego co abstrakcyjne. Materiał z zakresu edukacji matematycznej wprowadza dziecko w świat liczb i działań matematycznych. Materiał ten Maria Montessori opracowała według trzech działów: w zakresie liczenia od 0 do 10 (czerwono niebieskie belki numeryczne, cyfry do belek, szorstkie cyfry, wrzeciona, żetony, kolorowe perełki), wprowadzenie do systemu dziesiętnego (złote perełki, tablice Seguina, łańcuch perełek ze strzałkami) oraz do liczenia od 11 do 19 i od 19 do 99 oraz od 100 i dalej ( wąż dodawania, tablica dodawania, wąż odejmowania, tablica mnożenia, tablica dzielenia, laboratorium do dzielenia, kręgle do ułamków, tablica pierwiastków, tablica setki, tablica Pitagorasa).

Materiał Kosmiczny – dział ten obejmuje szereg różnorodnych pomocy związanych z historią, geografią, astronomią, biologią w tym botaniką, zoologią i anatomią. Dzieci zostają wprowadzone w świat natury we wszystkich jej aspektach. Przedmiotem edukacji kosmicznej jest pochodzenie i budowa kontynentów, skały, minerały, ewolucja roślin i zwierząt, pochodzenie człowieka, pierwsze cywilizacje. Poprzez kontakty z naturą, eksperymenty i doświadczenia dziecko uczy się odkrywać fakty związane z różnymi dziedzinami nauki oraz dostrzegać zależności i powiązania między nimi.

Bazą naszej pierwszej części montessoriańskiego maja będą kwiaty. Oprócz typowych ćwiczeń jakie robimy codziennie w ramach terapii oraz ćwiczeń praktycznego życia typu zapinanie guzików itp,  zaplanowałam następujące aktywności w mniejszy, bądź większy sposób związane z kwiatami:

Materiał praktyczny

• mycie okien – jako, że w sezonie wielkanocnego szału mycia okien byłam chora i okien nie myliśmy, w chwili obecnej przedstawiają obraz nędzy i rozpaczy. Za oknami mam wspaniale kwitnące drzewa i krzewy i czas najwyższy umyć okna abyśmy codziennie rano przez okna mogły obserwować jak kwitną kwiaty.
• nalewanie wody do wazonów dla kwiatków za pomocą różnego typu pomocy począwszy od kroplomierza, przez łyżeczkę, łyżkę i różne miarki.

• podlewanie ogródka na balkonie.

Materiał sensoryczny

• zrywanie, dotykanie kwiatów
• wąchanie kwiatów
• oglądanie kolorów kwiatów i porównywanie różnych odcieni tego samego koloru.

• kolorowanie kwiatów – przygotowałam Milence także zestaw kolorowanek z kwiatami, które będziemy nie tylko kolorować kredkami ale także wyklejać plasteliną, ryżem, grochem itp. Kwiaty – kolorowanki możecie kupić w moim sklepie.

Materiał Językowy

• wyklejanie kwiatami paradygmatów z P – w tym celu przygotowałam Milence plansze z paradygmatami oraz planszę z kwiatami. Jej zadanie będzie polegało na samodzielnym wycięciu kwiatków, rozpoznaniu paradygmatu na planszy i wyklejeniu go kwiatami. Tę pomoc możecie pobrać za darmo tutaj: Kwiaty – sylaby

• Kategoryzacje i sekwencje – zerwane kwiaty będziemy kategoryzować ze względu na kolor czy wielkość. Będziemy układać także kwiatowe sekwencje.

Materiał Matematyczny

• przeliczanie kwiatów papierowych – do tego celu użyjemy kwiatów z planszy Kwiaty – sylaby
• przeliczanie kwiatów zerwanych podczas spaceru
• liczenie do dziesięciu – wkrótce przygotuję Milence układankę do liczenia z kwiatami.

Materiał Kosmiczny

• rozpoznawanie i nazwanie kwiatów z ilustracji – w tym celu przygotowałam karty z ilustracjami kwiatów rosnących w naszej okolicy. Karty wraz z koszyczkiem zabieramy na spacer i szukamy kwiatów takich jak na ilustracji. Kwiaty zrywany, wąchamy, oglądamy i przynosimy w koszyczku do domu. aby tutaj móc dalej z nimi pracować.

• układanki z kwiatami – przygotowałam zestaw układanek z cięciami wg. Metody Krakowskiej.  Wydrukowane i pocięte Milenka będzie wklejała do specjalnego zeszytu pracy, a zalaminowane będzie mogła w każdej chwili wyjąć i układać. Moje układanki – kwiaty do nabycia w moim sklepie.

• cykl życia kwiatów – przygotowałam rysunki z cyklem życia kwiatów w dwóch wersjach. Wersję konturową wkleimy do zeszytu pracy i Milenka pokoloruje. Wersję kolorową wydrukowałam, zalaminowałam i będziemy ją układać opowiadając przy tym jak rośnie kwiat. Moje karty Kwiaty – cykl życia możecie kupić w moim sklepie.

• własny ogródek – na balkonie przygotujemy ogródek dla kwiatów, Milena wysieje maciejkę i będzie o nią dbała i obserwowała jej cykl wzrostu. Zdjęcia oczywiście pokaże gdy dojdziemy do tego etapu – najpierw chcę przerobić z nią ten materiał przez parę dni na sucho czyli na planszach które jej przygotowałam.

W ciągu kolejnych dni przygotuję oprócz układanki paskowej pomagającej w nauce liczenia, także planszę z kwiatami do nauki czytania metodą symultaniczno-sekwencyjną i parę innych różności o których napiszę niebawem 🙂

Pozdrawiam!