Czytanie globalne
Naukę czytania globalnego rozumiemy, jako swoistą stymulację funkcji prawopółkulowych. Zapoznanie dziecka z globalnymi, wzrokowymi reprezentacjami słyszanych słów następuje równolegle z nauką sylab otwartych.
Za tak zwane globalne czytanie odpowiedzialne są struktury półkuli prawej, opracowującej całościowo spostrzegane bodźce. Natomiast, czytanie sylab urzeczywistnia się w sekwencyjnie pracującej lewej półkuli mózgu.
Słowem wyjaśnienia
Bardzo istotne jest jest w tym miejscu wyjaśnienie, że tak zwane czytanie globalne czyli rozpoznawanie znaczenia wyrazów ujmowanych całościowo, jest możliwe tylko wobec rzeczowników konkretnych, w mianowniku.
Trudno więc taką umiejętność uznać za czytanie. Język polski jest językiem fleksyjnym co zupełnie uniemożliwia skuteczne czytanie (ze zrozumieniem) jeśli jest ono jedynie globalnym rozpoznawaniem wyrazów.
Od czego zaczynamy?
Naukę czytania globalnego rozpoczynamy od zapoznania dziecka z obrazem słów określających:
- najbliższe osoby z otoczenia– mama, tata, Milcia (imię dziecka) Kuba (imię rodzeństwa),
- kilka rzeczowników w mianowniku z najbliższego otoczenia dziecka ( auto, miś, lala, piłka itp ) oraz
- podstawowe czasowniki – najlepiej zrobić zdjęcia dziecka podczas wykonywania czynności ( idzie, śpi, stoi, myje, je, pije).
Ćwiczenia myślenia symbolicznego
Wstępem do globalnego rozpoznawania wyrazów są ćwiczenia myślenia symbolicznego, realizowane w etapach:
1 – Uczenie dziecka dobierania obrazka do przedmiotu:
2 – Kolejny etap to dobieranie obrazka konturowego do ilustracji:
3 – Następnie dobieramy podpis do przedmiotu:
4 – Kolejny etap to dobieranie podpisów do obrazka (na początku ilustracji, później obrazka konturowego):
Zasady pracy
Najpierw układamy podpisy, później wyszukujemy do nich obrazki. Następnie czytamy razem z dzieckiem dwukrotnie wskazując podpis i obrazek. Zabieramy obrazki, pozostawiając etykiety na swoich miejscach.
Podajemy dziecku obrazki z poleceniem ułożenia nad właściwą etykietą: Auto. Gdzie jest napis AUTO? Połóż tam obrazek.
Następnym krokiem jest zabranie napisów i pozostawienie obrazków. Podajemy dziecku wybrany napis z poleceniem: Co tu jest napisane? Gdzie położysz tę karteczkę?
Kolejnym krokiem jest zmiana miejsca obrazków – robimy to na oczach dziecka – przestawiamy obrazki z napisami, a następnie zabieramy napisy i ponownie prosimy dziecko o położenie pod obrazkiem.
Podobnie postępujemy z innymi wyrazami. Jeśli dziecko dość dobrze radzi sobie z trzema wyrazami, można wprowadzić do tego zestawu 1-2 nowe lub ćwiczyć inne w osobnym zestawie.
Pomoce…
Pomoce możemy przygotować sami, łatwo jest samemu narysować misia, lalę czy piłkę a do tego zrobić etykiety.
W tym konkretnym przypadku: piłka, miś, auto – etykiety wykonałam sama, a ilustracje i obrazki konturowe wzięłam z zestawu wydawnictwa Arson: „Podstawowe reguły nabywania języka, zestaw dydaktyczny – kolory”.
źródło: Prof. dr hab. Jagoda Cieszyńska