Łamigłówki wykorzystywane w terapii
Dla nauczycieli i rodziców niezwykle istotne są sposoby pracy z dziećmi z różnorodnymi zaburzeniami. Należy pamiętać o tym, że terapia jest tym skuteczniejsza, im wcześniej zostanie podjęta.
Ważny jest także stopień zaangażowania w ćwiczenia terapeutyczne dziecka, jego motywacja do ćwiczeń oraz ilość czasu przeznaczonego na zajęcia. W pracy z dziećmi bardziej skuteczne jest nauczanie angażujące jednocześnie wiele zmysłów. Ważne jest łączenie nauki z zabawą poprzez gry, łamigłówki,rebusy, układanki.
Jakie łamigłówki można wykorzystywać w terapii?
Po pierwsze tangramy. Tangram to starożytna chińska łamigłówka licząca sobie 3 tysiące lat. Została wynaleziona prawdopodobnie przez tybetańskich mnichów. Jej oryginalna nazwa „chi-chiao-tu” (co w tłumaczeniu na język polski oznacza „siedem sprytnych części” lub „pomysłowa łamigłówka figurowa z siedmiu części”) pochodzi od podziału kwadratu na siedem części, czyli siedem tanów.
Jedna z legend głosi, że Tangram wymyślił chiński uczony imieniem Tan, aby zaciekawić geometrią swoich uczniów. Do dziś każda z części tangramu jest nazywana tanem.
Pierwsze europejskie wzmianki o tangramie pochodzą z XVIII wieku. Początkowo był on używany do nauki geometrii, jednak z czasem przekształcił się w grę towarzyską. Z tych prostych tanów można zbudować wiele tysięcy różnych wzorów.
Tangram można wykorzystywać na wiele sposobów. Jest to dobra pomoc dydaktyczna, która kształtuje logiczne myślenie u dzieci, zmusza do poszukiwania nietypowych rozwiązań, wpływa bardzo pozytywnie na rozwój wyobraźni.
Jako kolejną łamigłówkę musimy wymienić…
Starogrecki Stomachion, który jest łamigłówką bardzo podobną do tangramów, z tą różnicą, że nie jest oparty na 7, ale na 14 elementach. Układając Stomachion należy podobnie jak w tangramach, zbudować kwadrat lub inny kształt wg wzoru.
Stomachion zwany jest także loculus Archimedius, co po łacinie oznacza pudełko Archimedesa, ponieważ legenda głosi, że pierwszym człowiekiem, który obliczył na ile sposobów Stomachion można ułożyć w kwadrat, był właśnie Archimedes.
Na podstawie Tangramu i Stomachionu powstało wiele różnorodnych kombinacji tych gier różniących się ilością elementów, bowiem starożytne gry są często protoplastami dzisiejszych gier i układanek.
Powstają różne kombinacje, dodawane są nowe zasady, jedne kształty zastępowane są innymi, niektóre są usuwane, gry otrzymują dodatkowe zasady i poziomy trudności.
Trójkąty i Kwadraty firmy Buu – Strasznie Fajne Zabawki.
Niedawno na naszym rynku ukazała się następna łamigłówka wykorzystująca te dwie starożytne gry. Jest to układanka Trójkąty i Kwadraty firmy Buu – Strasznie Fajne Zabawki.
Co odróżnia „Trójkąty i Kwadraty” od Tangramu i Stomachionu?
Po pierwsze figury. Tutaj do dyspozycji macie tylko kwadraty i trójkąty, nie ma innych figur geometrycznych takich jak na przykład równoległobok.
Po drugie w Tangramie i Stomachionie do ułożenia wzoru wykorzystujecie wszystkie figury – tutaj jest inaczej! W książeczce obok wzoru pokazana jest ilość konkretnych figur jakich należy użyć, aby ułożyć dany obrazek.
Po trzecie – zagadki!
Twórcy gry dodatkowo, oprócz wzorów z podaną ilością klocków, stworzyli naprawdę trudne łamigłówki.
Pokażę Wam jeden z przykładów. Na ilustracji widać wzór jaki mamy ułożyć, a zadanie nie jest łatwe! Wiemy bowiem, że musimy użyć dziewięciu figur, ale nie wiemy ile powinno być trójkątów, a ile kwadratów? To naprawdę bardzo trudne zadanie!
A jego rozwiązanie wygląda tak jak na zdjęciu poniżej. Do ułożenia tego wzoru potrzebujemy 2 kwadraty i 7 trójkątów.
Zadania w książeczkach są bardzo zróżnicowane i z przyjemnością zmierzy się z nimi zarówno dziecko, jak i dorosły. A jeśli jakiś wzór wyda Wam się zbyt trudny – na końcu książeczki znajdują się ilustracje z odpowiedziami, jak należy ułożyć dany wzór.
Walor edukacyjny i terapeutyczny
Układanka rozwija wyobraźnię przestrzenną i kreatywność. Zabawa Trójkątami i Kwadratami może stanowić atrakcyjną formę wprowadzenia do nauki rozróżniania i budowy figur geometrycznych.
To doskonały trening logicznego i analitycznego myślenia. Poprawia również koncentrację, zdolności manualne i wpłynie korzystnie na umiejętność dokonywania analizy i syntezy wzrokowej. Sprawdzi się także w przypadku ćwiczeń koordynacji wzrokowo-ruchowej (ręka-oko).
Dodatkowo elementy układanki możecie użyć do dowolnego tworzenia obrazków, a także do ćwiczeń lewopółkulowych, układania sekwencji, odwzorowywania czy układanek symetrycznych.
Pamiętajcie!
Rozwiązywanie łamigłówek to rodzaj pracy umysłowej, polegającej głównie na myśleniu. Często próbujemy określić ją dokładniej używając słów: myślenie logiczne, rozumowanie itp.
Jeśli ktoś jeszcze wątpi w zalety łamigłówek, nie tylko w pracy terapeutycznej z dzieckiem i uważa, że służą jedynie do „zwykłej zabawy”, niech spróbuje kilka rozwiązać. Pozna wtedy trud z tym związany, a być może nie uzyska żadnych rezultatów mimo wielu starań i znacznego wysiłku.
analiza i synteza wzrokowa ćwiczenia funkcji poznawczych gry planszowe i karciane koncentracja moim okiem